Κιρσοί

Κιρσοί κάτω άκρων

Αρτηρίες είναι τα αγγεία που μεταφέρουν το οξυγονωμένο αίμα από την καρδιά στο υπόλοιπο σώμα. Οι φλέβες είναι τα αγγεία που κάνουν την αντίστροφη κυκλοφορία, συλλέγουν το αίμα από το σώμα και το μεταφέρουν πίσω στην καρδιά. Οι φλέβες έχουν βαλβίδες στο εσωτερικό τους. Αυτές οι βαλβίδες ανοίγουν για να περάσει το αίμα από κάτω προς τα επάνω και κλείνουν για να μην συμβεί το αντίθετο. Αν οι βαλβίδες δεν κλείνουν καλά, αυτό ονομάζεται ανεπάρκεια. Αποτέλεσμα της ανεπάρκειας είναι το αίμα να μην πηγαίνει μόνο από κάτω προς τα επάνω, όπως θα έπρεπε, αλλά να παλινδρομεί, να πηγαίνει δηλαδή και από επάνω προς τα κάτω. Αυτή η κατάσταση αυξάνει πολύ την πίεση μέσα στις φλέβες που δυσκολεύονται να προωθήσουν σωστά το αίμα, και με τον καιρό οι φλέβες αρχίζουν να διατείνονται κιρσοειδώς. Αυτοί είναι οι κιρσοί των κάτω άκρων.
Κιρσοί λοιπόν είναι διατεταμένες φλέβες που φαίνονται κάτω από το δέρμα ως μπλε διογκώσεις με ελικοειδή πορεία. Οι κιρσοί συνήθως επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου και εκτός από την αισθητική βλάβη συχνά συνοδεύονται από λειτουργικές διαταραχές. Ο ασθενής συνήθως περιγράφει ένα αίσθημα βάρους ή πόνου στις κνήμες, άλλοτε περιγράφει καυσαλγία ή κνησμό.
Μπορεί να συνοδεύονται από οιδήματα, εξανθήματα, δυσχρωμίες, ερυθρότητα και έλκη τα οποία δεν κλείνουν. Η νόσος είναι συχνότερη στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Οι ασθενείς με κιρσούς έχουν αυξημένη πιθανότητα να νοσήσουν από επιπολής θρομβοφλεβίτιδα ή ακόμη και εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση, δηλαδή θρόμβωση και έντονη φλεγμονή των επιφανειακών ή των βαθέων φλεβών.

Πώς προκαλούνται οι κιρσοί των κάτω άκρων;

Πολλοί πιστεύουν ότι οι κιρσοί αναπτύχθηκαν στους προγόνους μας, όταν αυτοί άρχισαν να περπατούν σε όρθια στάση. Η υψηλή φλεβική πίεση λόγω ανεπάρκειας των βαλβίδων είναι η αιτία της δημιουργίας των κιρσών. Παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση κιρσών είναι η κληρονομική προδιάθεση, δηλαδή συγγενείς με κιρσούς, το υπερβολικό σωματικό βάρος, το κάπνισμα, η συχνή παρατεταμένη ορθοστασία. Οι κιρσοί μπορεί να εμφανιστούν από την ηλικία των 20 ετών μέχρι την ηλικία των 70 ετών. Η εγκυμοσύνη επίσης αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα για την εμφάνιση κιρσών των κάτω άκρων. Οι έγκυες έχουν αυξημένο κίνδυνο, όμως συχνά επιστρέφουν στο φυσιολογικό ένα χρόνο μετά τον τοκετό. Γυναίκες με πολλαπλές κυήσεις έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μόνιμους κιρσούς των κάτω άκρων.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Αν υποπτεύεστε ότι έχετε κιρσούς των κάτω άκρων πρέπει να κλείσετε ραντεβού με έναν αγγειοχειρουργό. Στην επίσκεψη θα γίνει λήψη ιστορικού και στη συνέχεια ο ιατρός θα σας εξετάσει. Η κλινική εξέταση θα αποκαλύψει την παρουσία κιρσών ή άλλων σημείων φλεβικής ανεπάρκειας. Επίσης θα εκτιμηθεί γενικότερα το φλεβικό δίκτυο για παρουσία ευρυαγγειών ή άλλων παθολογικών καταστάσεων. Ανάλογα με τις πληροφορίες που θα συλλέξει ο αγγειοχειρουργός από την κλινική εξέταση μπορεί να ζητήσει τη διενέργεια ενός έγχρωμου υπερηχοτομογραφήματος (ονμάζεται και «τρίπλεξ φλεβών»).
Πρόκειται για μία ανώδυνη εξέταση, η οποία θα δείξει αν υπάρχει θρόμβωση σε κάποιο σημείο του φλεβικού δικτύου των κάτω άκρων, αν λειτουργούν καλά οι βαλβίδες ή αν υπάρχει ανεπάρκεια και θα εκτιμηθεί ο βαθμός της ανεπάρκειας και η έκτασή της. Όλες αυτές οι πληροφορίες είναι πολύ χρήσιμες για τον αγγειοχειρουργό, ώστε να προτείνει τη καταλληλότερη θεραπευτική αγωγή.

Θεραπεία των κιρσών

1. Φαρμακευτική αγωγή – Ελαστική συμπίεση

Η πρώτη προσέγγιση ασθενή με ήπιους κιρσούς των κάτω άκρων και μικρού βαθμού φλεβική ανεπάρκεια είναι η συντηρητική αγωγή. Διάφορα φλεβοτονικά σκευάσματα κυκλοφορούν, μερικά εκ των οποίων μπορεί να προσφέρουν ανακούφιση των συμπτωμάτων σε ένα ποσοστό των ασθενών. Φάρμακα που να θεραπεύουν όμως τους κιρσούς δεν υπάρχουν. Η καλύτερη θεραπεία είναι η ελαστική συμπίεση με ειδικές θεραπευτικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης.
Οι κάλτσες αυτές είναι ειδικά σχεδιασμένες ώστε να αποσυμφορίζεται το κάτω άκρο από το οίδημα, να συμπιέζεται το φλεβικό δίκτυο και να υποβοηθείται η φλεβική κυκλοφορία. Υπάρχουν διαφόρων βαθμών κλάσεις συμπίεσης και διαφόρων μορφών κάλτσες και καλσόν. Ο αγγειοχειρουργός σας θα επιλέξει το καταλληλότερο για τη δική σας περίπτωση. Σημαντικό είναι να έχουμε υπόψη ότι ο αγγειοχειρουργός θα προτείνει τον βαθμό συμπίεσης που πρέπει να έχουν οι κάλτσες σας, όμως επειδή κάθε πόδι είναι διαφορετικό σε μέγεθος και δομή, πρέπει να γίνουν οι σωστές μετρήσεις στο κατάστημα πριν αγοραστούν οι κάλτσες. Οι κάλτσες αυτές πρέπει να φοριούνται το πρωί όταν ξυπνάτε και να βγαίνουν το βράδυ πριν πέσετε για ύπνο. Ήδη μετά από 10-15 ημέρες με τη χρήση των καλτσών τα συμπτώματα θα είναι σημαντικά βελτιωμένα.

2. Σκληροθεραπεία

Μικροί κιρσοί και ευρυαγγείες μπορούν να εξαφανιστούν με την έγχυση χημικής ουσίας που προκαλεί φλεγμονή στο τοίχωμα της φλέβας με αποτέλεσμα αυτή να συρρικνώνεται και να κλείνει.
Η μέθοδος έχει καλά αποτελέσματα όταν γίνεται από εξειδικευμένο αγγειολόγο. Επιπλοκές της μεθόδου είναι οι δυσχρωμίες από διαφυγή του φαρμάκου εκτός του αγγείου και, σε σπάνιες περιπτώσεις, μικρά έλκη.

3. Σαφηνεκτομή και κιρσεκτομές

Η μεγαλύτερη φλέβα του επιπολής φλεβικού δικτύου είναι η μείζων σαφηνής. Αυτή είναι η φλέβα που συνήθως δημιουργεί τους κιρσούς καθώς και οι κλάδοι της. Σε περίπτωση σημαντικής ανεπάρκειας της μείζονος σαφηνούς, ο αγγειοχειρουργός σας θα προτείνει τη σαφηνεκτομή. Σκοπός της επέμβασης είναι με μικρές τομές μερικών χιλιοστών, και με μία μεγαλύτερη 2-3 εκατοστών που γίνεται στη βουβωνική πτυχή, να εξαιρεθεί αυτή η μεγάλη φλέβα που προκαλεί τους κιρσούς. Στη συνέχεια, γίνονται τομές μερικών χιλιοστών εκεί που είναι οι κλάδοι της σαφηνούς, ώστε να αφαιρεθούν και αυτοί. Η επέμβαση συνήθως γίνεται με ραχιαία αναισθησία, με τον ασθενή ξύπνιο, χωρίς όμως να νιώθει τίποτα κάτω από τη μέση. Οι τομές που γίνονται είναι ιδιαίτερα μικρές, ώστε να μην φαίνονται μετά το χειρουργείο. Η επέμβαση έχει πολύ καλά αποτελέσματα και είναι αρκετά ανεκτή από τους ασθενείς. Την επόμενη μέρα του χειρουργείου ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του.

4.Ενδαυλική αποκατάσταση με laser

Σε περιπτώσεις μικρής ανεπάρκειας, η μείζων σαφηνής μπορεί να καταργηθεί με καθετήρες που εκπέμπουν μικροκύματα ή λέιζερ. Σκοπός της επέμβασης είναι να συρρικνωθεί η φλέβα και να εξαφανιστεί. Όταν γίνεται με σωστές ενδείξεις, τα αποτελέσματα των μεθόδων είναι θετικά. Ο αγγειοχειρουργός σας θα σας συμβουλεύσει ποια είναι η καλύτερη μέθοδος για σας.

Μερικές χρήσιμες συμβουλές για την βελτίωση της φλεβικής σας κυκλοφορίας

• Στο κρεβάτι να βάζετε τα πόδια σας σε ανάρροπη θέση ώστε να διευκολύνετε την επαναφορά του αίματος στη καρδιά. Ένα μαξιλάρι κάτω από τα πόδια είναι αρκετό.
• Να πίνετε αρκετά υγρά, όπως νερό, χυμούς φρούτων, τσάι και βότανα.
• Να κάνετε μασάζ το βράδυ με κρύο νερό, ξεκινώντας από τα πέλματα και ανεβαίνοντας προς τις γάμπες.
• Να κάνετε τακτικά σωματικές ασκήσεις και σπορ χωρίς να ασκείτε ιδιαίτερη πίεση στις πατούσες. Προτιμάτε το κολύμπι.
• Να περπατάτε τακτικά. Το περπάτημα ενεργοποιεί τη μυϊκή αντλία η οποία προωθεί το αίμα των περιφερικών φλεβών προς την καρδιά. Ένας περίπατος στο βουνό είναι ακόμη καλύτερος, λόγω δροσερού και ξηρού κλήματος.
• Να αποφεύγετε τα στενά ρούχα και παπούτσια που εμποδίζουν την κυκλοφορία του αίματος.
• Να τρέφεστε με υγιεινό και ελαφρύ διαιτολόγιο αποφεύγοντας τις υπερβολές, ειδικά σε ότι αφορά τη ζάχαρη και το λίπος. Να καταναλώνετε άνετα τρόφιμα πλούσια σε ίνες, όπως είναι τα δημητριακά, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια.
• Να αποφεύγετε τον καφέ.
• Διακόψτε το κάπνισμα και αποφεύγετε το παθητικό κάπνισμα. Η βλαβερή επίδραση του παθητικού καπνίσματος έχει αποδειχθεί επιστημονικά.
• Να αποφεύγετε την υπερβολική θερμότητα στις διακοπές και την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο. Να προτιμάτε τη σκιά και να καλύπτετε τα πόδια σας με πετσέτα. Το περπάτημα στην άμμο είναι πολύ καλή άσκηση για τα πόδια.
• Να αποφεύγετε την παρατεταμένη ορθοστασία. Μην κάθεστε όρθιοι, ακίνητοι, ή καθιστοί για πολλές ώρες είτε στη δουλειά είτε κατά τη διάρκεια άλλων δραστηριοτήτων.